نرمافزار فروشگاه اینترنتی نوعی نرمافزارتجارت الکترونیکی بر پایه وب است که به عرضه کنندگان یا فروشنده کالاها و خدمات این امکان را میدهد تا محصولها و خدمات خود را از طریق شبکه جهانی اینترنت به سراسر دنیا معرفی کرده و بازاری جهانی برای تجارت خود ایجاد کنند، همچنین این نوع خرید و فروش امکان مقایسه و خرید کالاها و سرویسهای مورد نیاز را مستقیماً از طریق فروشگاههای اینترنتی موجود در سرتا سر جهان بدون محدودیت زمانی و جغرافیایی به مشتریان میدهد.
برای ایجاد چنین محیطی در اینترنت نیاز به ابزاری است تا به وسیلهٔ آن بتوان یک فروشگاه اینترنتی راهاندازی کرد. این ابزار اغلب با نام نرمافزار فروشگاه اینترنتی (فروشگاه ساز) شناخته میشود. در واقع این یک نرمافزار با قابلیتهای فروشگاهی است که بر روی بستر وب پیاده میگردد
نرمافزار فروشگاه اینترنتی برای فروشندگان و تولیدکنندگان این امکان را مهیا میسازد که کالاها و خدمات خود را به صورت مستقیم برروی شبکه جهانی اینترنت عرضه کنند تا مردم بتوانند با اتصال به نام دامنه فروشگاه اطلاعات کامل کالاها و خدمات را مشاهده کرده و آنها را به صورت آنلاین سفارش دهند. فروشگاه اینترنتی یا آنلاین معمولاً مانند یک سبد خرید مجازی عمل میکنند و در برخی مواقع با این نام نیز شناخته میشوند و به مشتریان این امکان را میدهد تا فهرستی از کالاهای مورد نیاز خود برای خرید را انتخاب کرده، به سبد خرید مجازی خود اضافه کنند که معمولاً این عمل را با استفاده از گزینهٔ «اضافه کردن محصول به سبد» انجام میدهند. سپس نرمافزار لیست تهیه شده توسط مشتری را بررسی و امکان انتخاب نحوه پرداخت مبلغ سفارش و انتخاب نحوه حمل و نقل سفارش را مهیا میکند. سپس هزینهٔ کلی سفارش اعم از مبلغ قابل پرداخت برای هر محصول و هزینهٔ بسته بندی و ارسال را محاسبه و برآورد میکند و سفارش به طور کامل جهت رسیدگی توسط فروشنده ثبت میگردد. موجود بودن کالا، ثبت سفارش اولیه، تائید سفارش، تعیین نحوه دریافت کالا و تائید دریافت نهایی کالا معمولاً در همین نرمافزار انجام میپذیرد. این نرمافزار حکم یک واسط کاربری در اینترنت با فروشندگان را دارد که قابلیتهای سیستماتیک فراوانی نیز دارد. معمولاً این نرمافزارها سیستمهای مالی، سفارش کالا، موجودی انبار و سیستمهای پرداخت آنلاین را هم پشتیبانی میکنند و تمامی قابلیتها را در یکجا فراهم میکنند.
نرمافزارهای فروشگاه ساز اینترنتی به دو صورت رایگان(Free Software) و تجاری (Commercial) توسعه داده شده و عرضه میشوند:
۱- نرمافزا فروشگاه ساز اینترنتی رایگان: مدل توسعه نرمافزار آزاد در زمینه تولید این مدل نرمافزارها نیز مورد استفاده قرار گرفته و مورد قبول جامعه قرار گرفتهاست. در این مدل توسعه جمعی از افراد متخصص و برنامه نویس از نقاط مختلف دنیا برروی یک نرمافزار کدبار (Open Source) مشارکت کرده و نهایتاً در قالب یک لایسنس آزاد نرمافزار را جهت استفاده تمامی افراد جامعه منتشر میکنند.[۲]در این مدل توسعه معمولاً نرمافزار به صورت رایگان در اختیار تمامی افراد جامعه قرار داده میشود و برخی اوقات شرکتهایی نیز از جامعه توسعه دهنده نرمافزار حمایت مالی میکنند که در این صورت شرکتهای مذکور از خدمات جانبی در کنار نرمافزار درآمد زایی دارند. مزیت اصلی نرمافزار فروشگاه اینترنتی رایگان این است که میتوان آنها را بروی هر وب سروری که با آن سازگاری دارد نصب و میزبانی کرده و در کمترین زمان ممکن صاحب یک فروشگاه با کمترین هزینه شد. همچنین سورس کدهای نسخهٔ آزاد معمولاً برای ویرایش وتغییر ویا سفارشی کردن برنامه در دسترس میباشد...
پشتیبانی نرمافزارهای آزاد معمولاً از طریق انجمنهای کاربری و توسعه دهندگان آن نرمافزار ارائه میشود ولی در صورتی که بخواهید از یک پشتیبانی حرفهای و تمام وقت بهرهمند شوید نیاز خواهد بود که هزینه دریافت خدمات پشتیبانی را پرداخت کنید. لازم به توضیح است که نرمافزارهای رایگان فروشگاه اینترنتی معمولاً به ساده ترین شکل ممکن رایگان هستند و برای توسعه یا افزایش تواناییهای آنها باید مبالغی را پرداخت نمود یا اینکه از متخصصین نرمافزار برای توسعه آنها بهره جست.
۲- نرمافزار فروشگاه ساز اینترنتی تجاری (غیر رایگان): این مدل نیز امروزه در خیلی از مراکز نرمافزاری پرکاربرد، توسط شرکتهای مختلف عرضه میشود. شرکتهای مختلف تولید کننده نرمافزارهای تحت وب با تشکیل تیمهای برنامه نویسی و سرمایهگذاری در این زمینه، نرمافزار با امکانات گسترده تولید و به بازار عرضه میکنند که معمولاً تحت لایسنس آن شرکت میباشند.برای استفاده از این مدل نرمافزارها بایستی در ابتدا هزینه تهیه نرمافزار و قرارداد اولیه را پرداخت نمود ولی با پرداخت این هزینه مطمئن خواهید بود که از یک نرمافزار حرفهای با خدمات پشتیبانی قابل اعتماد بهره میبرید. البته شرکتهای مختلف در این زمینه امکانات نرمافزار و خدمات متنوعی ارائه میکنند که معمولاً فروشندگان و تولید کنندگان در زمان انتخاب نرمافزار فروشگاه اینترنتی گزینههای بیشتری جهت بررسی و انتخاب خواهند داشت.
مشخصات فنی
برای توسعه نرمافزار فروشگاه اینترنتی معمولاً از زبانهای برنامه نویسی سمت سرور نظیر PHP و ASP.net و همچنین یک سیستم پایگاه داده جهت نگهداری اطلاعات محصولها، مشتریان و سفارشها به عنوان مثال MySQL یا MS SQL Server بهره گرفته میشود. در نرمافزارهای فروشگاه اینترنتی مدرن جهت تعامل بهتر با مشتریان و مدیریت فروشگاه از زبانهای برنامه نویسی سمت کلاینت نظیر جاوااسکریپت و کتابخانههای مبتنی بر آن نظیر Jquery و Prototype استفاده میشود. در این نرمافزارها تمامی اطلاعات محصولها توسط مدیریت فروشگاه در دیتابیس مرکزی فروشگاه برروی سرور اینترنتی ذخیره و نگهداری میشود که مشتریان میتوانند با مراجعه به آدرس اینترنتی فروشگاه اطلاعات ذخیره شده در دیتابیس آن را مشاهده کرده و برخی اوقات نسبت به مقایسه اطلاعات محصولها اقدام کنند. با توجه به حجم اطلاعات نگهداری شده در دیتابیس معمولاً از تکنیکهای مختلفی جهت افزایش امنیت و بهینگی کدها استفاده میگردد. موضوع مهمی که در این قضیه مطرح است صحت دادههای فروشگاه و امنیت بالای ذخیرهسازی اطلاعات میباشد تا تراکنشهای آنلاین در محیط امنی ذخیره و نگهداری گردند.
در نرمافزارهای فروشگاه اینترنتی عموماً با اتصال به درگاههای بانکی مختلف امکان پرداخت مبلغ سفارشها به مشتریان داده میشود. از جمله درگاههای بینالمللی میتوان به PayPal و 2Checkout و Google Checkout اشاره نمود که وظیفه این درگاهها دریافت اطلاعات بانکی مشتریان، بررسی صحت اطلاعات و انجام تراکنش انتقال وجه از حساب مشتری به حساب فروشنده میباشد.درگاههای بینالمللی به طور عمومی در داخل ایران قابل استفاده نمیباشند و این درگاههای اطلاعات شبکه بانکی ایران را نمیپذیرند. به همین دلیل در داخل ایران درگاههای مختلفی که قادر به پردازش اطلاعات بانکی مشتریان شبکه بانکی ایران میباشند بوجود آمدهاند که این درگاهها با اتصال به شبکه شتاب (شبکه تبادل اطلاعات بانکی) قادر به انجام تراکنش از حساب مشتریان به حساب فروشندگان میباشند. از جمله درگاههای داخل کشور میتواند به درگاه پرداخت امن پاسارگاد، درگاه بانک سامان، درگاه بانک ملت و درگاه بانک پارسیان اشاره نمود.
مشتریان با مراجعه به فروشگاههای اینترنتی اطلاعات محصولهای داخل فروشگاه را مشاهده کرده و محصولهای موردنظر خود را به سبد خرید مجازی خود اضافه میکنند که با این کار معمولاً اطلاعات سبد خرید در سمت سرور با استفاده از SESSIONها ذخیره و نگهداری میگردد. بعد از تکمیل مراحل خرید و انجام تراکنش موفق بانکی اطلاعات SESSION به اطلاعات قابل ذخیره برروی دیتابیس فروشگاه تبدیل شده و کلیه اطلاعات مربوط به سفارش و مشتری جهت بررسی توسط فروشنده ذخیره و نگهداری میشود. مشتر
ی قبل از ثبت نهایی سفارش میتواند سبد خرید خود را خالی کند که در این صورت فقط اطلاعات از SESSION آن مشتری حذف میگردد.
برخی نرمافزارهای فروشگاه اینترنتی اجازه تشکیل سبد خرید مجازی را نداده و فقط امکان ثبت یک محصول در هر سفارش را دارند که در این صورت فقط مبلغ آن محصول در درگاه بانکی پرداخت میگردد (به عنوان مثال نرمافزار فروشگاه ساز رایگان PayPal). نرمافزار فروشگاه اینترنتی به عناوین دیگری نظیر نرمافزار تجارت الکترونیک، نرمافزار فروشگاه الکترونیکی، نرمافزار فروشگاه آنلاین یا فروشگاه ساز (به طور عمومی) شناخته شده است.
کم ارزش بودن نرم افزارهای کپی یا آماده
نرم افزارهایی که کپی و یا آماده باشند در نسبت با سیستمی که به صورت اختصاصی و با توجه به استانداردهای روز و نظر مشتری و تجارب زیاد یک شرکت سایت ساز و طراحی سایت، پدید آمده است، کم ارزش تر می باشد.
بدون محدودیتی در اختصاصی بودن طراحی، تجربه بالا در طراحی سایت های فروشگاهی موفق، حضور طراح ها، گرافیست ها و برنامه نویس های با تجربه و سئو کارهای حرفه ای، از جمله تفاوت های اصلی فروشگاه ساز پروفی است.